Minii shuteen /R.Choinom/

Холын бүдэгхэн цагийн
Хонины нэхийн өлгий чи
Энэ хорвоод юуг шүтдэг юм бэ гэж
Эзнээсээ одоо асуу
Тохойн чинээхэн нялх уед минь
Толгойн дээр зүүлттэй байсан
Эсгийгээр хайчилсан үнэг чи
Эзнээсээ одоо асуу
Шүтлэгтэн биш гэлээ ч би
Шүтдэг ганцхан шүтээнтэй
Огторгуй тэнгэрт би шүтдэггүй
Одон гаригт би шүтдэггүй
Омголон догшин байгалийн сүрт үзэгдэлд би шүтдэггуй
Олны хэл ам, хараал ерөөлд би шүтдэггүй
Нүд аньж хувь тавиланг би шүтдэггүй
Нүгэл буян, бурхан чөтгөрийг ч шүтдэггүй
Би эмэгтэй хүнийг шүтдэг
Би эх хүнийг шүтдэг
Би ээжийгээ шүтдэг
Би гагцхүү би гэдэг дотоод сэтгэлийг минь
Биеийг минь, хүчин чадлыг минь
Биштэд итгэх итгэлийг минь бүтээсэн
Аугаа их тэр уран хүнд
Амьд баримал, амьд зураг, амьд дууг бүтээж
Бурхан багшаас ч ид чадлаараа давсан
Буурал үстэй бяцхан эмгэний өмнө
Өөрийн эрхгүй өвдөг сөхөрнөм.
Он цаг, хүмүүс хоёрыг бүрхэг байх үеэр
Онгон элгэндээ намайг тэвэрч өсгөсөн юм ижий минь
Онгойж үлдсэн аавын минь орон дээр
Яруу найргийг бүүвэйлж өсгөсөн юм ижий минь.
Учирсан бэрхийн өмнө унаж сөгдөлгүй
Улирсан сар жилүүдийн хойноос уйлж унжилгүй
Хэлхээ сувдан нулимсаа бүүвэйн дуу болгож
Хэнтий нутгийн боржигон тал дунд
Айлын ганц багана болж явахдаа энэ хүн
Арай ч ийм эмгэн байгаагүй юм
Өнөө харахнээ намрын навч шиг
Өчүүхэн шар эмгэн.Намрын навч шиг өчүүхэн шар эмгэн
Намрын навч шиг биш хаврын цэцэг шиг
Найган дэлгэрч явсан юм
Найган дэлгэрч явсан хаврын цэцгийг хаврын цэцэг байхад
Наян нэгэн сүлжээ хархан гэзэг нь одоогийн бүсгүйн булчин шиг байхад
Нас нь залуу шүд нь бүрэн ухаан нь саруулхан байхад
Нар шиг залуус сар шиг гэрэлд нь эрвээхэй шиг эргэж хоргож байхад
Алтан дэлхийн бүсгүй хүний
Адармаатайхан хувь заяа
Ард гаралтай энэ хүнээр
Арай хатуу тоглосон юм
Гал цог шиг залуу насны
Ган төмөр шиг бие цогцос
Ганган үзэмж, онгон хайрыг
Гар таталгүй хайрласан мөртлөө
Хамтад нь бас хар толгойг нь цагаан болтол нь
Хайрын сэтгэлээр үүрд өнчрөх
Хатуу тавилан заяасан байна
Эс танихаас панзчин шиг
Эрхэм дотноос архичин шиг
Элдэвтэй хорвоо миний ижийгийн
Элэг зүрх рүү цөм өшиглөж
Эрийг нь булааж, гэрийг нь хоослоод
Энхрий үрсийг нь тэврүүлээд
Ээрэм талын хөдөөгийн нэгэн өвөлжөөнд
Эргэн харалгүй орхисон байна.
Цаг өөр байж
Цагаан гурил үйтэн хуарнаас үнэтэй байж
Цай алт шиг, талх мөнгө шиг байж
Цатгалан панзчид эзэн хаан шиг байж
Бугуйвч бөгжнийх нь оронд
Будааг шанагаар биш ширхэгээр нь тоолох дөхөж байж
Ээмэг даруулганы нь оронд
Эрээн даавууг уртаар нь биш утсаар нь хэмжих шахаж байж
Тэгэвч Монгол хүний сайхан сэтгэлийг тэр дайн
Цуст шанагаараа хэмжиж чадаагүй юм
Тэвчээр, эхийн итгэл хоёрыг
Тэр жилүүд шуугиант зээл дээрээ худалдаж амжаагүй юм
Эрчүүдийн худал үнэн үгэнд итгэж
Эрдэнэ болсон залуу насаа худалдаа нь үгүй ижий минь
Хуруугаа цоортол, нуруугаа бөхийтел ажил хийж
Эргэх дөрвөн улиралд орон гэрээ ганцаараа тэжээсэн юм.
Хүйтэн харанхуй шөнө хотны захад чоно улихад
Хүүхдүүдээ айлгахгүй юм шүү гэхдээ өөрөө айгаагүй юм шиг дүр үзүүлж
Сүх барин сууж
Тэсэхэд бэрх салхи шуурганаар жагтагнаасаа зуурч
Тэнгэр ниргэсэн ширүүн мөндөрнөөр үр хүүхдээ харамлан халхалж
Тэмээгээр орон газар очин чихэр авчирч
Тэр жилүүдэд биднийг юугаар ч дутаалгүй хүн болгосон юм
Бид инээж баясаж, хөөрч элэг бүтэн өсөцгөөсөн юм
Биднээс нуугдаж харин хааяа ижий минь уйлж биднийг хүн болгосон юм.
Ээжийнхээ зовлонг мэдэхгүй бид байн байн л аавыгаа нэхэж
Элэг зүрхнийх нь шархыг урж, хөндөж хүн болсон юм
Гэвч амьдралд өвдөг сөхрөлгүй
Гэрийнхээ ганц алтан багана болж
Гэрэлт хөшөө мэт бат зогсож чадсан юм ижий минь.
Одоо больж дээ зайлуул
Ой ухаан нь уймраа, аймхай болж
Олон үгтэй, амархан баярладаг, амархан гомддог болж
Оочсон цайндаа цацдаг, үмхсэн хоолондоо зогисдог болж
Үг хэлэхээр буруу дуулаад л хатуурдаг болж
Үнс бужигнуулж зуухны өмнө хөөрдөг болж
Үүлэн сүүдэр дайрахад даардаг болчихож
Үдийн цай холдохыг даадаггүй болчихож.
Ийм хүн байгаагүй юм шүү дээ гэж
Ижийгийн тухай бүх хүн ярина
Ийм хүн байгаагүй нь үнээн
Ийм болгосон хүн нь би байна.
Гэвч чи намайг ийм болгосон шүү гэж
Гэмлэж зэмлэж нэг ч удаа хэлээ нь үгүй
Тэнгэр шиг уужим тэвчээртэйд нь
Тэнгис шиг гүн нинжин сэтгэлтэйд нь
Эгэлийн эгэл энэ хүнийг би шүтдэг юм.
Энхрий сэтгэлтэн олончиг надад миний ижий шиг байгаа ч билүү
Эх хүн олончиг намайг миний ижий шиг хайрлаа ч билүү
Эр бие эндэж тэнгэрт тулмаар хэрэг дэгдээвч
Эрх багынх шиг минь уучланхан суудаг
Эвдэрч хүний нүдний булай болсон ч
Эвий дээ эрдэнэ мэт үр минь хэмээн энхрийлэн байдаг
Энэ миний шүтээн.
Өсөхөөс өдий болтол өвдөг сөхрөөгуй
Өнө мөнх миний ганц шүтээн
Өнөөдөр намрын навч шиг болсон
Өчүүхэн шар эмгэн ижий минь миний шүтээн.
Өөр би юуг шүтэх юм бэ?

Hair l baisan...

... Gadaa navchis haylaad, tseejruu n jihuun salhi huch turen turhirna. Hol n yu yugui sohrood unahnuudaa geltei budchin ooriin bish hunii hol met ul zahiragdana...

Ene tanil gudmaar heden havar heden zun ch tuunteigee hotloltson azjargaltai alhsanaa sanamgui. Zugeer l yag odoo tuuneesee yavj baina. Iim l hagatsal tosch huleej baij, erhiin chinee ch osoj amjaagui jaahan ur n gedsend n soyolon delbeeleh tsetseg shig osoj bui gej bodohod ooriin erhgui Erhesiin hatsar deeguur nulmis bomborno...
Ooroosoo ch iluu hairtai baisan, magad buur buruu buhen deer orooloos bas ooroosoo ch hurtel omoorch hamgaalj baisan ter negen zaluu, egelhen zurhiig n dulaatsuulj baisan ter negen hair odoo Erhesiih bish huniih boljee...
... 9.1nii odor shinehen oyutnuud surguuliin tov haalganii omno neeltiig sonirhon uzej shaagildan, zarim n hen negnees gerivshin ichij, aa harin zarim n hediin hen negentei heseg buleg parakts bolchihson haragdana. Erhes ene l odor anhnii hairiinhaa ezen boloh Ganaag sanaandq hernee sanaatai ch yum shig morlood ongorohod n ymar sonin buduuleg amitan be? hemeen bodoj harsanaas hojim n hamtdaa amidran hairlah zaluu n gej bodoogui. Ter odroos hoish hediin 8 jil ongorchee. Ter namriin nalgar odruuded negen angi bolson Ganaa Erhes 2 neg medehed ui zaigui nzuud bolchihson, hicheel davtlaga geseer 4 jiliig ardaa udej surguulia togsoh ter havar, honhnii bayriin ter gegelgen duutai odor hen hendee hichneen ih hairtaigaa medej bilee...

Manai angiihaan odoo zurgaa neg daruulchxii, manai angiin ohid hamgiin hoorhon shuu geh hovguudiin duu...

...Ergeed angidaa suuhgui geheer...

geed l hooloi n zangiran, bayriin nulmis unagah ohidiin duu, angiaraa yavsan suulchiin ter zugaalganii odor anh udaa ter 2 biesee nziin bish neg negnee gej huleesen hair duuren nudeer shirteltssensen...Ganaa Erhesees:
- Minii naiz ymar huntei suuna ge boddog ve? gehed Erhes:

- Yag minii naiz shig iim halamjtai uhaantai, namaig ooroos min iluu meddeg huntei suuna harin chi gehed Ganaa:
- Bi harin yag cham shig iim dolgoohon aashtai, daruuhan busguig l ehneree bolgono gej boddog gev

Ganaa genet Erhesee bi yag unendee chamd naizaas oor setgeleer handaad zondoo udaj baigaa gehdee minii naiz anzaardaggui l dee... geed duugui bolohod Erhes nud n gerelten bayrtai misheel nuurend n todorch : Teneghen gedeg n naiz n chamd sain bolchihood bas holdoj chadahgui, oirtoj ch bolohgui, helj buur ch chadahgui, hetsuu ch baisan hamaagui ondoo huntei suusan ch naiz chin heveer uldenedee geed l hicheej baisiim gelee...
Ter odroos tednii setgel naiziin bish durlalt hosiin hairaar gerelten, ger bul bolon azjargaltai amidarch eheljee. Ganaa negen huviin kompanid managereer orj, Erhes urgeljluulen surguulidaa magistranturt surch ehellee. Ehen uedee ih l azjargaltai bailaa, gevch udalq Ganaa unen hudal n medegdehgui tiim ch ajil, iim ch ajil geseer gaduur honoh, nargij tsengeh n ihsej ted hoorondoo yum l bol jaahan zuilees muudaltsdag bolov. Erhes neg bus udaa ene talaar Ganatai yariltsah gej oroldson bolovch zuv zugeer baihad n iim yun yarilaa geed l heruul eheldgiig medeh tul ahiad ene talaar A ch gej am neesenguiyavsaar hediin jil garam hugatsaa ongorchee. Haayahan Ganaagin utsand eldev yanziin busguigees duudlaga irne. Gevch yu yaridgiig Erhes erdoo ch medehgui. Uchir n Ganaagin utas duugarmagts Ganaa dugaariig n haraad l oor oroond esvel buur utsara yariad garaad yavchihna. Harin daraa n hen be?, haichchihaad irev gevel n ajil garaad, ajilaas yariad geed l ongorno. Unendee Erhesd Ganaagiin yumand duraaraa hureh erh ch baihgui. Hedii ehner nohor bolood neg gert orson bolovch hund ooriin huviin zuils baidag geed Ganaa yumand n duraaraa hurehed durgui. Ehendee ch Erhes ene buhniig iim l baidag gej bodood hairtai gesen ter hairandaa itgeseer yu ch boloogui met amidardag bailaa. Harin magistranturaa togsood Ganaagiin ajilladag kompanii tolgoi kompanid ajild orsonoos hamag zuil ehelev. Mer ser jig jug gesen yaria Erhesiin chihend hurch, Ganaag kompaniihaa negen busguitei uulzaj uchirch yavdag gedeg yaria Erhesiin chihiig delslee. Ehendee hov yaria haa saigui baidag hoino geed Erhes neg ih ach holbogdol ogoogui bolovch setgeld n neg l yum nuugdaad Erhesiig shalgamaar, buur bolvol mordmoor sanagdaj ehellee. Ganaagiin holbootoi busguinh getel yag Erhes ganaa 2-iin gerees neg ih holgui baidag gedgiig medej avlaa. Oroi bur l ajilaasaa ert irlee gehed udshiin 10 tsagt irdeg nohroo ih ajiltai gej itgej yavsan Erhes neg l odor uuniig unen hudliig shalgahaar shiidlee. Ehnii odroos l buh zuil tun todorhoi bolov. Erhes ajilaa tarahdaa Ganaaruu zalgaad
- Minii hongor ajil n tarah bolj baina uu?
- Oh arai bologui baina odoo bas manai alba huraltai gene
- Za za hair n odoo tarj baina. hariad hooloo hiigeed huleej baiy geed Erhes utsaa tasallaa. Yag unendee ene ued Erhes hedii n Ganaagin ajiliin gadaa taxitai irchxeed tuuniig hezee garahiig hulee zogsov. 30 min ongorohod Erhes : Bi er n yu l hiij yavnadaa. Hudlaa tsuu yariand itgej hairtiigaa mordoh gej bgaamu? Za yarshig ajiltai baihad n bi ingej baidag yostoi neg... gej bodoj suutal Ganaa garch ireh n ter. Odoo shuud gerluugee harih baihdaa gesen goridlogoor hartal hen negniig huleej bgaa n ilt mashiniiha dergej Ganaa taivan tamhilj zogsloo. Harin udalgui ajiliih n haalgaar alag nudee tormolzuulan ineeseer negen myaraalag busgui garch ireed mashind n suun ted hodolloo. Erhes nudendee itgesengui araas n dagaarai geed sandaldaa chimeegui bolon nugdain suuv. Setgel dotroo ugui baigaasai, zugeer l gerluu n dohuulj ogson baigaasai gesen bodol  tolgoid n ergeldene. Harin tun udalgui ted nogoo busguin geriin gadaa ireed hezee yazaani durlalt hosuud aytai mashinaas buun sugadaltsaj ortsruu ineelden ortsgooloo. Erhes ahiad Ganaagin utasruu zalgasan ch ali hediin holbogdoh bolomjgui bolson bailaa.Gertee ireed yaahaa ch ul meden gantsaar buhimdsaar hooloo ch hiilgui, zorgoor asgarah nulimsaa barij chadalgui uilsaar suuv. Her udsaniig medsengui neg medehed untchihaj. Haalgand tulhuur hiin erguuleh chimeeneer Erhes serlee. Gadaa hediin haranhui bolj tsagiin zuu udshiin 10 tsag 30 minutiig zaana. Ganaa ch yu ch bologui yum shig orj ireed gerel asaahdaa oodoos n uilj bultsiigeed,us n segsiij,  nulimsand haltartsan nuurtei, uzen yadsan hartsaar shirteh  Erhesees tsochiv.
-Huue minii hair yachihsan yum? gej ul medeg arhi sengenuulen asuuh Ganaag Erhes ulam bur uzen yadsan hartsaar shirtene. Ene udaa Ganaa negiig sanav bololtoi :
- Oh hairaa hairdaa uurlachihsan yum uu? bi chamd huraltai gej helsen shtee. Harin hurlaa taraad Zorigoogin torson odor geed pub-d jaal suuj pivo uuchihaad irlee. Utasnii tseneg duuschihaj gev.
Ene odor Erhes ahiad yu ch yarisangui. Uunees hoish dahiad 7 honog mordloo yag l bolson zuils davtagdsaar. Harin 7 honogiin daraa Erhes Ganaag ajilaa tarahaar chin 2uulaa Broadway-d uulzay yarih yum baina gelee. Erhes Ganaagas turuulj ochchihood gantsaaraa vino uuj, ugaasaa uudagguidee ter uu esvel gomdsondoo teruu jaahan halamtsaj ehellee. Udalgui Ganaa irehed oodoos n tsorgitol shirteed:
-Suuchih, 3 jil hamtdaa amidarch baisan ehneriin chin huviar yarih zuil baina
gej shudee zuuj, uzen yadan harj hellee.
Ganaa:
-Hairaa chi yachihaad baigaa yum be? suuliin hed honog neg l sonin, odoo bas uudaggui hun chin buten shil vino tald n hurtel uuchihsan. Gertee yarij boldoggui asuudal uu? gej utsaarlahad.
Erhes:
- Chi duugui naanaa suu !!! Harin chi yachihaad baigaa yum. Oroi bur ter busguindee hurald suuj, oroi bur minii hiisen hooliig horson gej shaltaglaad idehgui, huuhedtei boloy geh buriid arai bologui baina gej hoishluuldag chi harin yachihaad baigaa yum gej agsarlaa.
Ene ugsed tsochirdson Ganaa sayhan l yu ch boloogui yum shig changa changa duugarch baisnaa genet gemee uhaarch medsen yum shig omno n ovdog sogdood uuchil hairaa geed suuchihlaa. Iim zuil bno gej bodoogui Erhes ahiad l onooh nulmis n zorgooroo ursahad arai hiin biee barij aliv garay hemeen Ganaatai gerluugee yavlaa. Zamdaa gomdol tsohrol n gadagshaagaa sad tavin ursah shig Ganaagin mashind eher tatan uillaa. Ganaa Erhesiig taivshruulan gerluugee moroor n tevren orloo.Erhes harin ers shiidemgii neg harsnaa:
- Za boliyo Ganaa min setgel chin nadad bish bolchihson yum bol yavdaa. Odoo huuhedgui baigaa deeree amidralaa bodoy 2-uulaa. Busdiin ugend itgehiig huseeguidee bi chamaig suuliin hed honog dagasan yum. Harin busdiin ugnii batalgaag bi olj avchihsan. Odoo ingeed bugdiig tsegelchihii. Ter ued l hair chin ondoo hund bolchihsoniig olj harj chamaig yavuulaguid uuchlaarai. Odoo yavdaa gelee.
Ganaa:
- Hairaa hairiigaa uuchlaarai!!! Hair n buruu zuil hiisnee medne. Ahiad hezee ch tiim zuil bolohgui. Namaig uneheer uuchlaarai geseer uuchlal guisaar baigaad Erhes ugend itgen uuchillaa.
Uneheer n ene odroos hoish Ganaa oorchlogdloo. Gertee ert irj, Erhesiig halamjlaad l...
Gevch hagas jiliin daraanaas ahiad l hereg bishdej ehellee. Ganaa omnohoosoo ch ih alga bolj yum bolgon deer am muriij, Erhesiig uilahad yundaa usan nudelsen yum gej hashigchij aash avir n diildhee baijee. Jig jug gesen yaria gazar avsaar Ganaag nogoo huuhenteigee huuhedtei bolson ch geh shig huuhedtei bolchihsonoo nuuj baij ch geh shig hachin yaria ahiad l Erhesiin chihend hurlee. Ene yavdlaas bolood Erhes Ganaatai tunjin hagarch nileen muudaltsjee. Ganaa ch "iim hudlaa yariand itgej baival yaay gehev, salna" geed huvtsaa avaad yavsanaas hoish neg medehed sar ongorchihoj. Haaya l yariad 2uulaa neg hesegtee tusdaa amidraad uziidee gehees oor zuil Ganaa helsengui. Erhes ch gomdohiin iheer gomdson bolohoor hichneen ih hairtai, sanaad uguileed hetsuu bgaa ch ahiad ireech gej helehiig ch hussengui. Tegseer yavaad neg l bie n evguitseed bolohgui bolohoor n emnelegt uzuultel emch n ohin min chi sar garamtai jaahan uree gedsendee teechiheed heneg ch ugui ondor osgiit omsoj guideg gui ee mon yanziin huuhed yum. Odoo mash bolgoomjtoi baih yostoi hugatsaa, emzeg saruud shuudee gelee. Bayrlah ch hetsuu gomdoh ch hetsuu emnelgiin haalgaar garahdaa Erhes huuhedee avhuulah uu esvel gargah uu gej dotor n bodol setgel n zorchildon yavlaa. Ganaatai uldeh etssiin naidvar, oort n ilgeesen burhanii beleg boloh jaahan uree gargana gesen shiidveriig gargachihaad Ganaatai uulzahaar yavlaa. Utas n holbogdohgui baisan tul ajilaar n ortol ene doloo honogoos eeljin amraltaa avsan gev. Gert n ochtol Ganaagiin duu ohin:
- Ganaa ah end baihguishtee. Gertee baihgui baigaa yum uu? Amraltiin odroor l taniig ajiltai baigaa geed gantsaaraa ireed yavdag gev.
Erhes shuud l onooh busguinh ruu ers shiidmeg alhlaa. Haalganiih n gadna ochood heseg teenegelzej honhnii tovchind huruugaa hurgeh uu bolihuu gej zogstol genet tor hiih chimee garch haalga neegdlee. Ene mochiin, ter dur zurgiig unendee Erhes tosooloogui. Engertee oi huree bolov uu ugui bolov uu gemeer jaahan huuhed teversen Ganaa, tuunees azjargaltai n argagui sugadan ineemseglen garch irsen ter busgui....

Ganaa Erhesiig harmagtsaa tsarai n huvis hiij, harin busgui baisan bairandaa zogtuslaa. Jaahan ohin l yu ch medelgui Ganaaruu nugdain teversnee aavaa aavaa ania geed nud n bultelzen harlaa. Erhes yu ch helsengui nulmis n ursaad, ta 3t azjargal husii geed shatnii uruu holoo daaj yadan alhlaa. Erhes ergej haralgui odor bur hamtdaa hotloltson alhdag baisar ter l zamaar odoo gedsend n baih jaahan ureesee oor hanigui alhaj yavaa n
ene...
D. Azjargal
2011 on

Uuchlal

Аллаа гэж бачимдуухан орилох эмэгтэйн дуунаар есөн давхарын гэрлүүд асаагүй ч хэдэн хүн сэтгэл нь сэрхийн нойрноосоо сэрсэнийг мэдэх аргагүй. Шөнө дунд л дөнгөж  өнгөрч байгаа ч бүгд гүн шөнийн амар амгалан нойрондоо дийлдэн нам гүмд автсан үе. 

- Өнөөх бас л уугаад ирээ шив гэх дээд давхарын хархүүгийн үглэх дуу 

- Хөөрхий охиныг минь дахиад зовоогоод уналааа гэх хажуу хаалганы эмээгийн маань мэгзэмтэйгээ холин халаглах үгс 

- Ядаргаатай юм бэ? Тайван амгалан ч амруулахгүй гэж адайрлах хөршийн тээршаалтыг өчүүхэн төдийд ч тоолгүй тэд түчигнэлдсээр. Будаатай шөл халааж өгсөний төлөө Бадрах эхнэртээ уурлаж байгаа нь энэ. Шөнө хугасалж орж ирсэн нөхөртөө хоол халаахаар дулаахан хөнжлөөсөө босч ирнэ гэдэг эхнэр хүний хувьд хүнд бөгөөд эрхэм үүрэг. Гэхдээ нөхөр гэртээ хэрхэн ирэхээс энэ бүхэн бас шалтгаалж болох . 

Харин Сарангийн хувьд энэ ажил нэр төрийн гэхээсээ илүүтэй залхаан цээрлүүлэлт мэт санагдана. Цахилгаан станцад сантехникч хийх нөхөр нь ажлаа буугаад эрүүл ирэх үе ховор. Худалч хүнд сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд ганц өдөр эрүүл ирсэн нь хадам аав өвлийн идэш хэмээн арьсанд нь боосон адууны мах , нялх биетэй охиндоо зориуд бэлдэж ирсэн хонины гулууз мах авчирсан тэр өдөр байлаа. Хичнээн эрүүл ирсэн ч хадмыг дайлах нэрээр задласан архиа ганцаараа шахуу уучихаад 

- Ийм сайхан эхнэртэй , ийм сайхан хадамтай би азтай хүн гэж уйлах дуулахын хооронд гиншгэнэсээр унтсан тэр өдрөөс хойш улирал хэдэнтээ солигджээ. 

- Чи будаатай шөлнөөс өөр хоол хийж мэддэггүй юм уу? 

- Үгүй ээ Оргил хийсэн юм. Би орой тараад ирсээр байтал хүү маань хоолоо хийчихэж 

- Юу гэнээ чи алгын чинээхэн хүүгээ хоол хийсэн гэж намайг хуурах нь уу? Ингэхэд чи хаагуур явж байгаад тэгж оройтсон хүн бэ? Хаагуур хэнтэй банзалдаж явсан юм 

- За өвгөн минь нилээн согтсон байна. Шөнө орой болсон хойно хэрүүл хийгээд яахав. Хавь ойрын хүмүүс юу ч гэж бодоо билээ

- Яадаг юм. Сонсож л байг. Намайг эхнэрээ маллаж чадалгүй араараа тавиулдаг , айлын ноходоос ч дор хооллодог гэдгийг энэ хавийн бүх хүн мэдэж аваг 

- Өвгөөн юу гэж тийм юм байхав дээ. Ажил тараад хоёр автобус дамжиж ирнэ. Замын бөглөрөө ямар байдгийг чи мэдэж л байгаа шүү дээ. Юунд өдөр болгон ингэж байдаг юм. Эртхэн сайхан унтаж амаръя. 

Гэвч Бадрах энэ үгэнд улам омогшин эхнэрээ барьж аваад цохичих нь тэр. Том өрөөнд хашгичих аавынхаа дуунаар сэрсэн Оргил суганд нь наалдан чичрэх дүүгээ хөнжлийг нь татан дээшлүүлээд энгэртээ чанга тэврэв. Ээж нь нэг муухай орилсоноо чимээгүй болчихов. Хэсэгтээ чагнаж хэвтсэн хүү өндийхөөр завдтал ээж нь мэгшин уйлах нь тэр. Хүү тэр дороо зогтусан саатсанаа буцаад хөнжилдөө оров. Хүү өнөөдөр арван тав хүрчээ. Уулыг нурааж усыг эргүүлэхээр их хүчтэй биш ч гэлээ дахан дор эр гэгчээр өсгөлүүн биетэй , эрүүл чийрэг сайхан эр болон өссөөр. Аавыгаа согтуу ирээд агсан тавих бүрт айдаг байсан бол одоо дээрээс нь дараад нам унтуулах юмсан гэсэн хүсэл хүүд төрнө. Гэвч ээж нь хэрвээ түүнийг хэрэлдэж байхад нь орж ирэх юм бол уурлана шүү гэсэн тул ээжийгээ зовоохгүйн тулд хүү өрөөндөө тэвчин , хөнжилдөө шигдсээр. Бадрахын дуу нөгөө өрөөнд хадсаар ... 

- Босохгүй юу чи. Эрчүүдтэй заваарч явж ирчихээд эр нөхрөө ч хангах чадалгүй болчихсон уу? Их л жаргаж дээ та . Алив босоод ир. Бөгсөө даахгүй нь уу? 

- Боль л доо. Бадрахаа , миний өвгөөн одоо зүгээр сайхан унтаад амарчих. Тэгэх үү? Хөгшин нь орыг нь засаад өгье. 

- Чи надтай хамт унтахгүй санаатай юу? Үгүй шүү. Хэнтэй хаана байж , хаагуур явсан , хэрхэн жаргасныг чинь биен дээр чинь үзлэг хийхээс нааш би унтахгүй. Алив наад хувцасаа хурдан тайл.

Гэвч Саран согтуу нөхрийнхөө ая талыг засаж , тайван амруулах гэсэндээ ахин алганы амт үзэв. Энэ удаад ширээ юмуу , эсвэл ханын тавиурыг нураасан бололтой гэрээр нэг аяга таваг хагарах чимээ гарав. Хүү тэссэнгүй өндийх гэтэл дүү нь ахыгаа жижигхэн гараараа тас тэвэрчихээд тавьсангүй. Урд нь айгаад уйлдаг байсан дүү нь хүртэл хий дэмий бүлтгэнэхээс өөрийг хийхээ байж. Оргил дүүгээ зөөлөн үнсээд 

- Агаа нь явахгүй ээ одоохон чиний номыг олоод өгье. Хоюулаа зурагтай ном үзье гэж хэлээд гарыг нь суллан тавиулаад хөнжлөөр хулдан хучив. 

Орны хөлд хөглөрөн байсан олон сонингуудыг шалаар хөглөрүүлэн тарааж тавиад нэг зүйлийг хичээнгүй хийгээд сандрангуй хайж эхэллээ. Бараг талыг нь эргүүлсэний эцэст 

"Бидний хэлж заншсан 72-т хийсэн сурвалжлага " нэртэй нэгэн нийтлэлийг хараад үг өгүүлбэр бүрийг нүд гүйлгэн харлаа. Хүү ямар нэг зүйлийг хийх гэж байгаадаа итгэлтэй бус , магад айсан ч байж болох нүдээр дүүрүүгээ харахад агаа нь  гоё зүйл авчирна гэж хүлээж суугаа дүү нь түүн рүү гэмгүйхэн инээдээ илгээв. Хүү дүүгийнхээ энэ инээдэнд дуртай. Хөөрхөн . Ямар ч гэмгүй , гэдсээ хөдөлгөн ход ход инээхэд нь дуртай. Хоёрхон ойтой дүү нь хүртэл ямар нэг аймшигт зүйл болох мэт оройг хүлээн , магад бяцхан зүрхэндээ нар хэзээ ч битгий жаргаасай гэж бодож суудгийг үгүйсгэх аргагүй. Хүү утсаа шүүрэн авсан ч хуруу нь товчнууд дээр дарж чадалгүй эргэлзэж зогсоход нөгөө өрөөнөөс ээжийнх нь гомдонгуй , эхэр татан уйлах аавынх нь аахилах дуулдана.  

                                        ...........................................................................

Хүйтэн хонгилд хөвөнтэй цамцны энгэрийг базлан зогсох энэ хүн гадаах хүйтэнд бус сэтгэлийн хүйтэндээ шаналан зогсоо гэлтэй. Эрүүлжүүлэх байранд аархан орилж зогссон түүнээс өчүүхэн төдий тэмдэг  ч үлдсэнгүй. Дулаан хувцасыг нь авчирч өгөөд нүүр бууруулан гарсан эхнэр нь бүтэн сарын хугацаанд нэг ч ирсэнгүй. Өөрийг нь сураглаж ирээгүйд уурлах ч , түүнийг гомдоосон их зовиурынх нь хажууд энэ уур , гомдол юу ч биш гэдгийг тэр ухаарсан. Гадаа хүйтэн салхи үлээнэ. Магад үдээс хойш шуурч мэдэх хаврын тэнгэр хуйсагнан би угаасаа л ийм гэх мэт харлан барайна. 

Тамхины хайрцаганд ганцхан ширхэг хагас дутуу татаад унтраасан тамхи үлдсэнийг гаргаж ирээд хайрцагийг нь базан хажуу тийшээ шидсэнээ гэмшингүй авч хогийн саванд хийв. Хэрвээ тэр бүтэн сарын туршид хог цэвэрлэх ажил хийгээгүй бол ингэх ч үгүй байсан биз. Нилээн зайтай байх автобусны буудал руу харц бэлчээн зогссоноо захаа босгон , халаасандаа гараа хийгээд зам даган алхлаа. Санасныг бодоход нилээн зайтай юм. Хоосон шахуу автобус хажуугаар нь өнгөрөхөд гар даллан гүйх гэсэн боловч хүйтэн салхитай  хуйлран ирсэн шорооноос нүүрээ бууруулан буруу харлаа. 

Түй гэж шүлсээ нулимаад нүүрээ арчихдаа замхран арилах шороон дундаас бөртийн харагдах хоёр хүнийг олж харлаа. Илүү сайн нягталж харвал хоёр биш гурван хүн ажээ. Энгэртээ жаахан хүүхэд тэвэрсэн өсгөлүүнбиетэй залууг сугадсан эмэгтэй зуугуухан хэд алхсанаа дороо зогсчихов. 

- Ааваа гэж часхийтэл орилсон охин газарт буулгахыг шаардах мэт ахынхаа гарыг цохисноо Бадрахруу гар сарвайн инээлээ. 

Замыг хажуугийн шороотой хэсэг дээр бүдэрч унах шахан баацагнан гүйх охиноо харсан Бадрах цээж өөд нь огшин ирэх догдлолоо сэмхэн залгиад охиноо тосон том том алхлан гүйв. Наашаа ч үгүй цаашаа ч үгүй яг л нэг газартаа хадагдчихсан мэт хүү эхнэр хоёроо тэр өнөөдөр л харах мэт удаан ширтлээ. Жинхэнэ арьсан бөмбөг авахуулна гээд хушуугаа унжуулж зогссон жаахан хүү нь өөрөөс нь ч бараг өндөр болсоныг хараад ханхар сайхан залуу болох байхдаа гэсэн бодол , харцанд нь гялсхийн харвасан баярын оч эхнэрээ харах төдий хоромд унтарч орхив. 

Олон хүний харц унагаад байхаар сайхан биш ч гэлээ өөртөө таарсан мах мариа , тунгалаг цагаан царай , буржгар хар үс нь  зохисон гэж жигтэйхэн дунд зэргийн нуруутай бүсгүйг ёстой л өдөр шөнөгүй шахам дагаж гүйсээр өөртөө дасгаж байснаа санаад нүдэнд нь нулимс дүүрээд ирэв. Харин өнөөдөр эхнэрийнх нь цагаан царай сорви тогтон хүрэнтэж , нүдний нь доогуур цэлхрэн хөхөрч , ямар нэг ужиг өвчин тусчихсан гэлтэй шуугдан турж , амьдралдаа ганц л удаа авч өгсөн бэлэг болох хуримын бөгж нь хуруундаа холхиж байх мэт. 

- Ядрав уу хөгшөөн гэж асуухдаа Саран гэм хийчихсэн хүүхэд аятай түүн рүү эгцэлж харж ч чадсангүй. 

- Зүгээр дээ хө 

- Ааваа гадаа их хүйтэн байна та миний цамцыг давхарлаад өмсчих гээд ноосон цамцаа тайлж зогсоо хүүгээ хараад анх удаа энэ хорвоогийн эргүүлэгт амьдралд хөл алдах эрхгүй гэдгээ зүрх сэтгэлийн гүнд баттай мэдрэх шиг болов. Охин нь аавынхаа хацрыг хоёр жижигхэн гараараа шахан хамар дээр нь үнсэхэд бүгд түүнийг өхөөрдөн инээцгээж , цээжинд хурсан гомдлоо , бачуурлаа , гэмшлээ хаврын шороон шуурганд дайгаад явуулчих мэт сэтгэлээ хөнгөлцгөөлөө. 

- Миний хөгшин намайг уучлаарай. Өвгөн нь дахин архи уухгүй ээ 

Саран түүнд юу ч хэлсэнгүй зөвхөн үнэн үү гэсэн харцаар өөдөөс нь ширтэж хэвтсэнээ , мөрийг нь дэрлэн ажилд эвэршсэн гарыг нь зөөлөн атгаснаа 

- Чамайг би насан туршдаа уучилж амьдарсан. Харин хүүхдүүдээсээ уучлалт гуйх юм л дахиж битгий хийгээрэй гээд санаа алдав. 

Амьдрал өөрөө уучлалт байж , үр нахиа бүр нь гуниггүй , баяр хөөртэй дэлгэрч байгаасай... 

Ene ih setgeld hursen oguulleg baisan bolohoor copy paste hiichlee 

Oguullegiin ezen n http://luza.blog.banjig.net/post.php?post_id=11749